مسافران واكسن و توصیه وزارت بهداشت

تبلیغات تور واكسن كرونا در فضای مجازی دست به دست می‌شود و برخی هم تجربه خود از تزریق واكسن در كشورهای همسایه را با دیگران به اشتراك می‌گذارند؛ سیاحتی با هدف ایمن شدن در برابر بلای قرن...

بیش از 500 روز از ورود ویروس كرونا به كشور می‌گذرد، مهمان ناخوانده‌ای كه علاوه بر تغییرات گسترده در سبك زندگی، تا كنون بنابر آمار رسمی85 هزار و 95نفر را در كشور به كام مرگ كشانده است؛ موضوعی كه گمان می‌رفت با دستیابی به واكسن و آغاز واكسیناسیون از 21 بهمن ماه 1399 بتوان جلوی آن را تا حدی گرفت اما با روند فعلی واكسیناسیون در كشور فعلا 4 میلیون و 497 هزار و 576 نفر دُز اول واكسن كرونا و دو میلیون و 17 هزار و 809 نفر نیز دُز دوم را تزریق كرده اند و مجموع واكسن های تزریق شده در كشور به 6 میلیون و 515 هزار و 385 دُز رسیده و وزارت بهداشت از وعده‌هایش برای واكسیناسیون گروه هدف عقب‌تر است.

بر اساس سند ملی واكسیناسیون كرونا مقرر شد تا پس از تزریق واكسن به گروه پزشكان و پرستاران، تزریق واكسن به ‌گروه‌های سنی و بیماران آغاز شود؛ اقدامی كه از اردیبهشت 1400 با واكسن‌های وارداتی آغاز شد. روندی كه از یك سو به دلیل تحریم‌ها و مشكلات تهیه واكسن و از طرف دیگر به علت ازدحام مردم در مراكز واكسیناسیون، در برخی روزها با مشكلاتی مواجه بود.
بدعهدی ها و تاخیر در روند واكسیناسیون

علی رغم اینكه ایران سبد خرید واكسن را در صف كووكس قرار داد و بهای آن را پرداخت تا 16 میلیون و 800 هزار دوز واكسن به كشور برسد اما تاكنون تنها دو میلیون و 100 هزار دُز واكسن آسترازنكا از این سبد به كشور رسیده است و فعلا خبری از مابقی آن نیست. البته اقدامات برای تهیه واكسن تنها به سبد كووكس ختم نشد و برای تهیه واكسن از سه كشور روسیه، چین و هند نیز تلاش‌هایی صورت گرفت؛ به طوری كه تا امروز 7 میلیون و 847 هزار و 800 دوز واكسن از منابع مختلف وارد كشور شده و به این ترتیب تنها بخشی از واكسن تعیین شده در قول و قرارها با طرفین خارجی به ایران رسیده است.

بدقولی طرفهای خارجی تا جایی ادامه پیدا كرد كه از اواسط خرداد ماه برخی از سالمندانی كه موعد دریافت دُز دوم واكسن‌شان رسیده بود، دست خالی از مراكز واكسیناسیون بازگشتند زیرا تامین دُز دوم با مشكل مواجه شده بود و پس از مدتی تاخیر، با واردات دو محموله دیگر، واكسیناسیون سالمندان از سر گرفته شد و این بار اما هجوم متقاضیان و تشكیل صفهای طولانی در مراكز واكسیناسیون، انتقادها را در پی داشت.
و اما واكسنهای ایرانی كرونا

با توجه به عالم‌گیر بودن كرونا از همان روزهای نخست شیوع بیماری، جهان در تكاپوی كشف واكسن افتاد و در عین حال ایران نیز از چند طریق و با چند پلتفرم ساخت واكسن را دنبال كرد تا سرانجام اولین طرح مطالعاتی واكسن ایرانی كرونا با نام كووایران بركت كار خود را آغاز كرد و بر همین اساس نیز وعده‌هایی برای تولید و حتی صادرات واكسن از سوی مقامات بهداشتی بیان شد تا جایی كه وزیر بهداشت در یكی از سخنرانی‌های خود در تاریخ 19 بهمن ماه 1399، گفت: « امیدواریم در اوایل بهار، اولین محصولات واكسن ملی ما هم به بازار بیاید و بقیه فرآورده ها هم بتوانند تا اوایل تابستان به این‌مجموعه بپیوندند و علاوه بر تامین واكسن مورد نیاز داخلی بتوانیم به عنوان قطب صادرات واكسن به همه كشورهای منطقه و جهان شناخته شویم.» وعده‌ای كه سرانجام در تاریخ 24 خرداد ماه با صدور مجوز مصرف اضطراری واكسن كووایران بركت تحقق یافت و مدتی پس از آن نیز ( 8 تیر ماه) واكسن تولید مشترك ایران و كوبا با نام پاستوكووك موفق به اخذ این مجوز شد. اما هنوز اخبار مشخص و روشنی از ورود این واكسنها به عرصه واكسیناسیون عمومی و تزریق گسترده آنها در دست نیست.
مسافران واكسن

در هر حال تاخیرهای ایجاد شده در واكسیناسیون عمومی و همچنین خستگی از فاصله گرفتن از زندگی عادی، اجازه ورود به برخی كشورها مشروط بر تزریق یكی از واكسنهای مورد تایید WHO، طولانی شدن استفاده از ماسك و خستگی از آن، ترس از حضور در تجمعات و مهمانی ها، آسیب‌های اقتصادی و شماری مشكلات دیگر سبب شده كه اخیرا برخی با وعده و تبلیغات تزریق واكسن رایگان كرونا در كشورهای همسایه، راهی سفر به این كشورها شوند. حالا هم تبلیغات تور واكسن كرونا در فضای مجازی دست به دست می‌شود و مسافران واكسن هم تجربه خود از تزریق واكسن در كشورهای همسایه را با دیگران به اشتراك می‌گذارند؛ تجربیاتی كه می‌گوید یك سبد متنوع برای انتخاب واكسن برای تزریق در اختیار متقاضی قرار دارد و خود به دلخواه تصمیم می‌گیرد چه واكسنی تزریق كند آنهم بدون نوبت و البته رایگان.

با داغ شدن تنور سفرهای در جست و جوی واكسن، حالا كسب و كار شركت‌های هواپیمایی و رانندگان اتوبوس‌ها و تاكسی‌های دربستی به مقصد برخی از این كشورها و از جمله كشور همسایه مان ارمنستان، رونق گرفته است. در شرایطی كه پیك پنجم كرونا در برخی استان‌ها می‌رود تا ركوردی تازه بزند، مسافرین از سراسر نقاط كشور یا زمینی راهی مرزها شده اند یا با پرواز خود را به مایه حیات می‌رسانند بدون آنكه عواقب این جابه‌جایی‌های جمعیتی را در نظر بگیرند.
سفرهای میلیونی برای تزریق واكسن رایگان و چند سوال

در نگاه اول راهكار اتخاذ شده توسط كشورهای مقصدِ متقاضیان واكسن مشخص به نظر می‌رسد؛ نجات اقتصاد كرونا زده‌شان از طریق جدب توریستی كه باید دو نوبت و هر بار حداقل 3 روز به كشورشان سفر كند، اما در این بین اما سوالات زیادی به ذهن می‌رسد. مگر یك كشور چقدر سهمیه واكسن دارد كه می‌تواند مازاد آن را رایگان در اختیار توریست‌ها قرار دهد؟ از كجا بفهمیم زنجیره سرد و مراحل نگه‌داری واكسن به درستی طی شده است؟ آیا تاریخ انقضای این واكسن‌ها نگذشته است؟ آیا دولت كشور مقصد متعهد می‌شود دُز دوم واكسن را هم در اختیار متقاضی بگذارد؟ و...
وزارت بهداشت: سفر برای واكسن را توصیه نمی كنیم

در این راستا، دكتر جعفرصادق تبریزی _ رئیس شبكه بهداشتی كشور ، درباره سفر به ارمنستان برای دریافت واكسن كرونا، می گوید: ما به هیچ عنوان توصیه نمی‌كنیم مردم برای دریافت واكسن به كشوری سفر كنند. اكنون در دنیا مشكل كمبود واكسن و رقابت برای تهیه آن وجود دارد؛ آنوقت چطور ممكن است كشوری كه نتوانسته جمعیت خود را كامل واكسینه كند، برای توریست‌ها واكسن رایگان داشته باشد؟

وی می افزاید: برداشت من این است كه ممكن است برخی از این واكسن‌ها از نظر تامین زنجیره سرما یا نزدیك بودن تاریخ انقضا مشكل داشته باشند و در واقع اطلاعات ما در قبال این واكسن‌ها كم است و نمی‌توان به صورت دقیق اظهار نظر كرد.

تبریزی با اشاره به اینكه انجام واكسیناسیون كرونا در كشورهایی نظیر ارمنستان می‌تواند به دلیل جنبه‌های اقتصادی باشد، می گوید: با ورود توریست به كشورها و هزینه‌ كردن آنها برای خرید و ... به اقتصاد كشورها كمك می‌كند ولی ما به هیچ وجه سفر برای دریافت واكسن را توصیه نمی‌كنیم چون اطمینانی از درست بودن زنجیره سرما و سالم بودن واكسن نداریم.
ماجرای واكسیناسیونِ رایگانِ گردشگران در ارمنستان

همچنین دكتر عاطفه عابدینی _دبیر كمیته علمی ستاد ملی مقابله با كرونا درباره این موضوع، تاكید می كند: بر اساس آمار موجود مردم ارمنستان چندان استقبالی از واكسیناسیون در كشورشان نكردند؛ از طرفی از همه جای دنیا برای تزریق واكسن به كشورهای همسایه ما از جمله ارمنستان سفر نمی‌كنند؛ زیرا برخی كشورها حتی مازاد بر نیازشان واكسن دارند و شرایط ارمنستان هم به گونه‌ای نیست كه در حال تزریق واكسن به یك جمعیت چند میلیونی باشد و واكسن خیلی زیادی داشته باشد. در واقع به علت عدم همكاری مردمش در دریافت واكسن، اقدام به ارائه واكسن برای توریست‌ها كرده است.

وی در پاسخ به این سوال كه آیا ممكن است روزی ایران هم بتواند سبدی از واكسن را در اختیار افراد قرار دهد تا به دلخواه خود واكسن دریافت كنند؟، اظهار كرد: قطعا این اتفاق خواهد افتاد زیرا ما در ایران از طریق پلتفرم‌های مختلف در حال ساخت واكسن هستیم و در آینده انواع واكسن‌ها بر علیه كووید19 خواهیم داشت زیرا كووید19 هم مانند آنفلوآنزا با ما خواهد بود و مجبور می شویم واكسن‌های مختلف را تكرار و تولید كنیم. ولی كشوری هستیم كه همه چیزش تحت فشار اقتصادی و تحریم است و حتی برخی كشورهایی كه واكسن به ما می‌دهند دوست ندارند اسمشان گفته شود تا مبادا تحت تحریم آمریكا قرار گیرند؛ ولی با تمام این مشكلات یك سری واكسن وارد و تزریق شده است.

عابدینی افزود: از سوی دیگر در مورد واكسن‌های ایرانی كه مجوز ساخت گرفتند هم ممكن است محدودیت مواد داشته باشیم؛ اما با همه این مشكلات هنوز واكسیناسیون انجام می‌شود و امیدواریم روزهای بهتری در انتظارمان باشد. البته قبول دارم كه در خیلی كشورها واكسیناسیون این مشكلات را ندارد اما باید به جمیع شرایط در كشورمان نگاه كنیم.

وی درباره شرایط احراز ایمنی، كارایی و اصل بودن واكسن كرونایی كه كشورهای همسایه به هموطنان تزریق می‌كنند، افزود: در این باره نمی‌توان نظر داد چون پروسه تایید واكسن و اخذ مجوز مصرف در این كشور را نمی‌دانیم. متاسفانه همیشه برای دارو و واكسن، موضوع تقلبی بودن مطرح است و مردمی كه انتخاب می‌كنند از روش‌های غیر معمول واكسن دریافت كنند باید این موضوع را در نظر بگیرند.

عابدینی تاكید كرد: موضوع هزینه بالای سفر از یك سو و خطر جا به جایی بیماری كرونا از طریق جمعیت از سوی دیگر وجود دارد. از طرف دیگر ما نمی‌دانیم چه واكسنی به این افراد تزریق می‌شود، آیا زنجیره سرد تامین می‌شود، میزان تزریق به چه شكل است و.... چون ما نظارتی بر این روند نداریم طبیعتا نمی‌توانیم تزریق واكسن در كشوری دیگر را تایید كنیم.

وی درباره ارزیابی‌ها از روند واكسیناسیون در ایران نیز گفت: با توجه به اخذ مجوز مصرف اضطراری دو واكسن در ایران و ادامه واردات واكسن‌های خارجی امیدواریم تا پایان سال كل گروه هدف واكسینه شوند. قطعا با شرایط استاندارد فاصله داریم ولی همه سعی وزارت بهداشت رفع موانع تولید و واردات و گسترش واكسیناسیون است.