یك فوق تخصص قرنیه ، با اشاره به روزهای گرم سال و گرایش مردم به استفاده از عینك آفتابی، توضیحاتی در مورد مشخصه های یك عینك خوب و استاندارد ارائه داد.
محمدعلی جوادی گفت: عامل ایجاد بینایی بازگشت نور از اشیا و درك آن توسط مركز بینایی در مغز است و دیدن توسط امواج مرئی حاصل میشود. همچنین اشعه آفتاب مجموعهای از امواج مرئی و نامرئی است كه طول موجهای بین 700-400 نانومتر نور مرئی و طول موجهای كمتر و بیشتر از این محدوده امواج نامرئی هستند.
وی ادامه داد: طول موج نورهای بین 400-200 نانومتر جز امواج ماورا بنفش تلقی میشوند كه به انواعA، BوCتقسیم میشوند. نوعBبرای پوست و چشم مضر است و در فصل تابستان تابش بیشتری دارد. مقدار كمی تماس با اشعه ماورا بنفش جهت تولید ویتامین D ضروری است ولی تماس طولانی مدت آن برای چشم مضر است.
جوادی افزود: از آنجایی كه عینك آفتابی تا 100 درصد از اشعه ماورا بنفش را جذب میكند استفاده از عینكهای آفتابی و تا حدی كلاههای لبهدار برای جلوگیری از صدمات امواج ماورا بنفش ضروری است.
به گفته وی، ایجاد ناخنك، ایجاد آبمروارید، صدمه قرنیه به خصوص هنگام اسكی روی برف و آب، صدمه ماكولا كه عمدتاً توسط امواج مادون قرمز ایجاد میشوند جزو آسیبهایی هستند كه امواج نامرئی به خضو ماورا بنفش نوع ب ایجاد میكند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با بیان اینكه عینك آفتابی نوعی از عینك است كه زیادی نور خورشید را جذب نموده و پرتوهای مضر نور خورشید به ویژه اشعه ماورا بنفش را به طور كامل جذب میكند، گفت: میزان نور خورشید در هر محیط، با واحد كاندلا بر متر مربع (2cd/m) اندازهگیری میشود. حداقل میزان نور لازم برای دید طبیعی، 2cd/m 350 میباشد ولی تا 2cd/m 2000 نیز چشم انسان راحت است و احساس خیرگی و خستگی نمیكند. در بسیاری از محیطهای خارج از منزل، میزان نور بسیار بیشتر از این مقدار است. برای مثال میزان نور محیط در یك روز آفتابی در زیر آفتاب، 2cd/m 7000-4000 میباشد. بازتابش آفتاب از روی برف، شدتی در حدود 2cd/m 30,000-15000 ایجاد مینماید. همینطور میزان نور در یك ساحل آفتابی، 15000-6000، میزان نور بازتابیده از سطح آسفالت 9000-3000، میزان نور در سایه درختان 600-300 و در آسمان آبی دور از خورشید 600-300 كاندلا بر متر مربع است.
جوادی ادامه داد: عینكهای آفتابی از نظر نور مریی دارای دو ویژگی میزان عبور نور و رنگ میباشند. عینكهای آفتابی معمولی (استاندارد) معمولاً 15 تا 25 درصد از نور را عبور میدهند كه این میزان برای اكثر فعالیتهای روزمره كافی است. در سایه، میزان نوری كه با این عینكها به چشم میرسد؛ حدود 2cd/m 60 است كه برای دیدن، همچنان كافی است. البته برای فعالیتهای خاصی كه در محیطهای بسیار پرنور انجام میشوند؛ عینكهای تیرهتری لازمند. این فعالیتها عبارتند از ورزشهای زمستانی مانند اسكی و كوهنوردی در برف، به ویژه در ارتفاعات زیاد، پرواز در ارتفاع بالاتر از ابرها و فعالیتهایی كه در نور شدید آفتاب تابستان در ساعات طولانی انجام میشوند. برای این گونه محیطها، عینكهایی لازمند كه فقط 12-8 درصد نور را از خود عبور دهند و گاهی نیز از عینكهایی استفاده میشود كه 3 تا 5 درصد نور را از خود عبور میدهند.
این فوق تخصص قرنیه افزود: بهترین رنگ برای عینكهای آفتابی، رنگ خاكستری است كه با وجود كم كردن نور، رنگ اشیا و محیط اطراف را برای استفادهكننده عوض نمیكند. عینكهای آفتابی قهوهایرنگ و سبزرنگ نیز استفاده میشوند. عینكهای قهوهای، نور آبی آسمان را كاهش و حساسیت به كنتراست را افزایش میدهند كه برای رانندگی طولانی، مطلوب هستند. به طور كلی بهترین رنگ برای عینكهای آفتابی، در وهله اول خاكستری و پس از آن قهوهای است.
جوادی، 6 مشخصه كلی برای داشتن یك عینك آفتابی خوب برشمرد.
1- تیرگی عینك آفتابی باید به حدی باشد كه شخص در نور آفتاب با آن راحت باشد و دچار حالت خیرگی نشود.
2- وقتی عینكهای آفتابی را در مقابل یك صفحه طرحدار تكان میدهیم؛ نباید صفحه، موجدار، تار و كج و معوج دیده شود.
3- عینكهای آفتابی نباید تشخیص رنگهای اشیا و چراغهای راهنمایی را مختل نمایند. رنگ خاكستری شیشه عینك از این نظر ارجح است.
4- شیشهها باید نسبت به ضربه مقاوم باشد. پلیكربنات از همه موارد مقاومتر است.
5- لازم است شیشههای عینك جاذب پرتوهایUVباشند.
6- قاب عینكهای آفتابی باید بزرگ باشد تا محافظت كافی فراهم گردد.
به گفته وی، یك دستور ساده برای فهمیدن مناسب بودن تیرگی عینك این است كه وقتی در یك اتاق با نور معمولی با عینك به آینه نگاه میكنیم؛ چشمهای خود را نبینیم. حداكثر میزان عبور نور بین 15 تا 25 درصد مناسب است؛ یعنی عینك باید 75 تا 85 درصد نور را جذب كند یا بازتاب نماید.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی افزود: تنها نوع شیشهای كه انعكاس شدید نور از برخی سطوح یا نقاط اجسام را كاهش میدهد؛ شیشه پولاریزان است. نور منعكسشده از شیشه عقب خودروها، درب صندوق عقب خودروها، سطح آب و سطح بعضی جادهها و امثال آن، در صفحه افقی پولاریزه هستند و این شیشهها كه پولاریزان عمودی دارند؛ نور پلاریزه افقی را برطرف مینمایند. شیشههای پولاریزان برای انواع مصارف به ویژه رانندگی، ماهیگیری، انواع ورزشهای دریایی و مانند آن كاربرد دارند.
وی با بیان اینكه گرانی زیاد عینك آفتابی ملاك بهتر و با كیفیت تر بودن آن نیست، ادامه داد: در صورتی كه عینك آفتابی استاندارد نباشد، ممكن است مضر باشد. همچنین اگر میزان جذب اشعه ماورا بنفش كافی نباشد، با ایجاد تیرگی در جلوی چشم باعث گشادشدن مردمك شده و در نتیجه میزان نور ورودی به چشم را افزایش میهد.
جوادی در پایان یادآور شد: احتمال صدمه چشم اطفال در برابر اشعه UV (ماورا بنفش) بیشتر از بزرگسالان است زیرا عدسی چشم آنها شفافتر از بالغین بوده و همچنین مردمك آنها نسبت به بزرگسالان گشادتر بوده و در نتیجه میزان بیشتری اشعه به چشم آنها وارد میشود ولی باید مواظب بود عینكهای غیراستاندارد در اختیار آنها گذاشته نشود.