واكسن زدن بهتر از واكسن نزدن است
یك اپیدمیولوژیست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران با اشاره به موارد منع مصرف واكسن كرونا، در عین حال درباره اقداماتی كه سالمندان باید قبل و بعد از تزریق واكسن كرونا انجام دهند، توضیح داد.
دكتر محسن شتی ، درباره اقدامات لازم برای سالمندان قبل و بعد از واكسیناسیون، گفت: اولا باید توجه كرد كه واكسیناسیون علیه كووید-19 در كشورهای متعددی از دنیا انجام شده و در حال انجام است. میلیون‌ها نفر واكسن تزریق كردند و دستورالعمل‌های متعددی هم درباره آن وجود دارد. باید توجه كرد واكسیناسیون علیه كووید-19 مانند خود بیماری كووید-19 با توجه به اینكه درباره‌اش شواهد علمی به كفایت وجود ندارد، ممكن است تغییر كند و شواهد جدیدی به دست آید. این فضایی است كه وجود دارد و باید به آخرین مستندات و شواهد اعتماد كنیم.
واكسن زدن بهتر از واكسن نزدن است
وی افزود: به طور كلی تزریق واكسن، بهتر از واكسن نزدن است. تاكنون آنچه كه شواهد علمی نشان می‌دهد، این است كه عوارض واكسن وجود دارد، اما این عوارض بسیار كم است و عوارض شدید بسیار نادر است. البته عوارض خفیف شایع هستند و در همه واكسن‌ها عوارضی مانند درد محل تزریق، بدن‌درد، سردرد، كوفتگی، تب و لرز و سردرد و ... به صورت خفیف دیده می‌شوند، اما این عوارض جدی نیستند و بعد از 24 تا 48 ساعت برطرف می‌شوند. در عین حال عوارض جدی هم به صورت نادر گزارش شده و در حد یك نفر در هر 200 هزار نفر بوده است. این عارضه‌ها بسیار نادرند و به واسطه آن افرادی كه مشكلات خاص و حاد پزشكی دارند، مانند بدخیمی‌های سرطان، بیماران پیوندی و... باید با مشاوره متخصصین وارد هرگونه مداخله پزشكی شوند. اما سالمندانی كه به طور معمول دارند زندگی‌شان را می‌كنند و حالا یك فشار خون، دیابت یا بیماری‌های اینچنینی دارند و تحت درمانند، اینها نگرانی آنچنانی ندارند.
موارد منع تزریق واكسن كرونا
شتی ادامه داد: افردی كه قبلا در برابر دارو، غذا یا واكسن‌های دیگر دچار حساسیت یا آلرژی شدید شده اند، باید حواس‌شان باشد. بر این اساس شوك آنافیلاكسی و آلرژی شدید كه فرد را به بیمارستان بكشاند، این افراد منع واكسیناسیون دارند. در عین حال بیمارانی كه بیماری‌های خاص، صعب العلاج و جدی دارند، با متخصصین‌شان مشورت كنند. سازمان غذا و دارو هم برای بیمارانی كه داروهای خاصی مصرف می‌كنند، بیماری‌های ویژه‌ای دارند و... دستورالعمل‌های خاصی داده است. البته اینها موارد منع تزریق نیستند، بلكه ممكن است احتیاطاتی لازم داشته باشند و باید مراعات كنند. به عنوان مثال بعد از تزریق واكسن باید به مدت نیم ساعت تحت نظر باشند. حتی كسانی كه آلرژی‌های خفیف دارند، منع تزریق واكسن كرونا ندارند. منع تزریق فقط برای افرادی است كه سابقه شوك‌های آنافیلاكسی شدید و آلرژی‌های شدید به واكسن دیگری، غذا یا دارو دارند.
وی گفت: در عین حال افرادی كه اكنون بیماری حاد تب‌دار دارند؛ اعم از كرونا یا هر بیماری حاد تب‌دار دیگری یا در روند حاد یك بیماری خاص وجود دارند، مثلا سكته قلبی یا مغزی كردند، با مشورت پزشكان معالج باید واكسیناسیون را انجام دهند كه معمولا اجازه می‌دهند كه روند حاد بیماری بگذرد و بعد واكسن را برایشان تزریق می‌كنند. همچنین افرادی كه علائم كرونا داشته یا تست PCR مثبت دارند، اكنون نباید واكسن بزنند و تزریق واكسن‌شان باید به تعویق افتد. البته اینكه گفته می‌شود افراد حتما باید تست PCR دهند و بعد واكسن تزریق كنند، هیچ جای دنیا چنین توصیه‌ای نمی‌شود و هیچ كجای دنیا ابتدا از افراد تست PCR نمی‌گیرند كه بعد واكسن بزنند. كشورهایی كه میلیون‌ها تست انجام می‌شود هم چنین كاری انجام نمی‌شود.
شتی گفت: فردی علائم بیماری دارد سرفه می‌كند، بدن درد دارد، تب دارد و... به هر حال در شرایط پاندمی كرونا و پیك بیماری ممكن است كه كرونا باشد. فرد باید به پزشك مراجعه كند، تحت درمان قرار گیرد و اگر تشخیص كروناست تحت درمان كرونا و قرنطینه قرار گیرد. در عین حال تزریق واكسن را هم باید به تعویق اندازد.
وی ادامه داد: افرادی كه فشار خون یا دیابت كنترل شده دارند و اكنون دارو می‌خورند نیز منعی برای تزریق واكسن ندارند. اتفاقا توصیه می‌شود افرادی كه بیماری زمینه‌ای دارند، واكسینه شوند. زیرا این افراد در معرض خطر كرونای شدید و بستری به دلیل كرونا هستند و لازم است كه حتما واكسن بزنند. به همین دلیل سالمندان باید در خط اول واكسیناسیون قرار گیرند. زیرا اینها افرادی هستند كه به دلیل ابتلا به بیماری‌های متعدد زمینه‌ای، در صورت ابتلا به كرونا دچار موارد شدید شده و ممكن است منجر به فوت باشد. در عین حال واكسن كرونا از ابتلا به كرونا به صورت 100 درصد جلوگیری نمی‌كند، اما با درصد بالایی جلوی موارد شدید، بستری و مرگ و میر را می‌گیرد و اتفاقا توصیه می‌شود كه این افراد حتما واكسن تزریق كنند.
بعد از تزریق واكسن كرونا چه كنیم؟
وی درباره اقدامات لازم برای سالمندان بعد از تزریق واكسن كرونا نیز گفت: باید استراحت كافی داشته باشند، مایعات فراوان مصرف كنند. ممكن است در 24 تا 48 ساعت اول علائمی داشته باشند. البته در سالمندان حتی علائم شبه آنفلوآنزا كمتر از افراد جوانتر است. تا حد امكان از داروی ضدالتهاب استفاده نشود، اگر خیلی اذیت بودند یك استامینوفن مصرف كنند. به طور كلی مصرف مایعات زیاد و استراحت كافی توصیه می‌شود.
شتی گفت: درباره واكسن آسترازنكا كه نگرانی‌هایی بابت مشكلات انعقادی بعد از تزریق این واكسن مطرح می‌شود، باید توجه كرد كه این مشكلات انعقادی در حد سه تا چهار نفر در یك میلیون نفر است؛ یعنی شیوع و بروزش بسیار كم است و آن هم در روز چهار تا 28 اتفاق می‌افتد. در عین حال گفته می‌شود اگر كسانی قبلا سابقه اختلال انعقادی داشتند، اینها باید با مشورت پزشك این واكسن را تزریق كنند و افرادی هم كه واكسن آسترازنكا می‌زنند، از روز چهارم به بعد مراقب علائم اختلالات انعقادی باشند. البته این هم مشكلی ندارد و با آزمایش و مداخله به موقع مشكلی ندارد. یعنی بسیار نادر است و در عین حال قابل درمان است.
وی تاكید كرد: توصیه دنیا این است كه بهترین واكسن برای فرد اولین واكسنی است كه به آن دسترسی پیدا می‌كند.
