بدون انجام كار تحقیقاتی نباید كشت گونه‌ای را توسعه داد.
محقق مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی گلستان گفت: سالانه در كشور حداقل به حدود 16 میلیون مترمكعب چوب در صنایع مبلمان، دكوراسیون‌های خانگی، مواد كامپوزیتی چوب و پلاستیك، كاغذ، هنرهای دستی و تخت خرد چوب نیاز داریم كه بهترین گزینه برای تامین آن زراعت چوب است.
اسدالله كریمی دوست با تأكید بر اهمیت كشت گونه‌های مختلف درختان مناسب با شرایط ادافیكی و آب و هوایی منطقه، اظهار كرد: بدون انجام كار تحقیقاتی نباید كشت گونه‌ای را توسعه داد.
وی واردات، توسعه طرح‌های زراعت چوب و مازاد مقطوعات باغات و جنگل‌ها را از راه‌های تأمین چوب برشمرد و افزود: با توجه به ارزش اكولوژیك بسیار بالای جنگل‌های طبیعی، نباید به سمت برداشت چوب از آن برویم. از محل مازاد مقطوعات باغات و حاشیه اراضی كشاورزی نیز در بهترین حالت بین یك تا 2 میلیون مترمكعب چوب داریم. از طرف دیگر واردات چوب هم با توجه به موضوع قرنطینه آفات و بیماری‌ها و ارزبری بسیار بالا، گزینه خوبی نیست لذا بهترین راه زراعت چوب است.
كریمی دوست، استفاده از گونه‌های زودبازده و سریع‌الرشد را یكی از بهترین راهكارهای تأمین مواد اولیه لیگنوسلولوزی دانست و گفت: تولید چوب نسبت به بسیاری از زراعت‌ها، جذابیت اقتصادی بالاتری دارد و بخش خصوصی و زارعین محلی و خرده پا می‌توانند به آن ورود كنند.
این محقق مركز تحقیقات گلستان با اشاره به كشت صنوبر، تصریح كرد: گونه صنوبر برای اراضی بدون مشكل شوری، دارای خاك سبك‌تر و بدون مشكل آب، گزینه مناسبی است. در گیلان به‌عنوان استان پیشرو در كشت صنوبر، در حال حاضر حداقل 180 هزار هكتار از اراضی به كشت این گونه اختصاص داده شده است.
وی با اشاره به كشت صنوبر در استان گلستان، بیان كرد: كشاورزان با مدیریت مناسب می‌توانند از هر هكتار صنوبر در طول یك سال تا 24 مترمكعب چوب برداشت كنند و در یك بازه 10 سال، 240 مترمكعب چوب را به فروش برسانند.
كریمی دوست در ادامه به گونه اكالیپتوس اشاره كرد و گفت: گونه اكالیپتوس نیاز آبی كمتری نسبت به صنوبر دارد و می‌توان آن را در استان‌هایی از جمله خوزستان و لرستان، گلستان و... توسعه داد. در گلستان اراضی لب‌شور شمال استان به‌ویژه شهرستان گنبدكاووس، قابلیت كشت اكالیپتوس را دارند.
این محقق مركز تحقیقات گلستان خاطرنشان كرد: در دهه هفتاد استقبال بسیار خوبی از اكالیپتوس در گلستان شد اما سرمای غیرمترقبه سال 86، باعث خشكیدگی اندام‌های هوایی درختان اكالیپتوس شد. سرمای آن سال بی‌سابقه بود و حتی بسیاری از درختان دیگر از جمله مركبات را نیز آسیب زد. در واقع در آن سرما كشاورزان خسارتی ندیدند زیرا بلافاصله با پیشنهاد كارشناسان، قطع یكسره درختان اكالیپتوس در دستور كار قرار گرفت و زارعین چوب‌های با قطر بیش از 2 سانتیمتر را به كارخانجات فروختند. سال بعد از آن نیز مجدداً تنه درختان جست زدند و زمین زراعی بدون نیاز به هزینه خرید نهال و نهال‌كاری، مملو از نهال‌های جست جدید شد. قوی‌تر بودن ریشه درخت نیز كاهش رشد درخت بر اثر سرمازدگی را جبران كرد.
كریمی دوست بیان كرد: تجربه نشان داده تنه درختان تا 5 مرحله توانایی جست مجدد را دارند و زارعین می‌تواند بدون نیاز به نهال‌كاری و تنها با مدیریت جست‌ها، زراعت چوب را در اراضی خود داشته باشد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: گلستان از نظر شرایط ادافیك و آب و هوایی بسیار متنوع است، به همین خاطر باید تنوع گونه‌ها را در این استان داشته باشیم. بر روی برخی از گونه‌ها كه كشت آن در استان انجام گرفته، كار تحقیقاتی انجام نگرفته و نیاز است این كار صورت گیرد. البته در حال حاضر مركز تحقیقات پروژه‌هایی را در این خصوص در دست اجرا دارد.
وی با بیان اینكه به‌طوركلی به دنبال این هستیم اراضی كشاورزی با بازدهی كمتر را به زراعت چوب اختصاص دهیم، تصریح كرد: گونه‌های دیگر با نیاز آبی و غذایی كمتر و با تحمل شوری بالا وجود دارند كه می‌توان آنها را در اراضی كم بازده كشت كرد. توصیه كشت این گونه‌ها نیاز به انجام كار تحقیقاتی دارد.
این محقق مركز تحقیقات گلستان در خصوص كشت پالونیا در استان، گفت: هنوز كارهای تحقیقاتی توسط این مركز در خصوص پالونیا انجام نشده است. تا كار تحقیقاتی به‌طور كامل و با در نظر گرفتن همه جوانب صورت نگرفته نمی‌توان هیچ توصیه‌ای را به كشاورزان برای كشت این گونه داشت.
وی با اشاره به اینكه زراعت چوب كم زحمت است، گفت: در سال اول كشت صورت می‌گیرد و در سال‌های بعد زحمت چندانی متوجه كشاورز نمی‌شود و فقط نگهداری انجام می‌گیرد. كشاورز برای مدیریت درآمد می‌توانند در كشت اول انبوهی از نهال‌ها را با كم كردن فاصله كشت كند و از سال سوم و چهارم، تعدادی از نهال‌ها را قطع و عایدی میان‌مدتی داشته باشند. البته هر چه سن درخت بالاتر برود، تولید چوب بیشتر و قیمت گران‌تر می‌شود.
كریمی دوست بیان كرد: امیدواریم با حمایت دولت، مشكلات اعتباری برطرف شود و زارعین و بخش خصوصی با جدیت بیشتری به زراعت چوب ورود كنند.
