سهم بیماری‌های زمینه‌ای در مرگ‌ومیر كرونا
معاون فنی مركز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به وضعیت بروز سكته‌های مغزی در كشور، گفت: استان‌های گلستان، البرز و چهارمحال و بختیاری بیشترین سهم را در بروز سكته‌های مغزی دارند.
دكتر علیرضا مهدوی ، با اشاره به شعار روز جهانی سكته مغزی مبنی بر « یك نفر از هر چهار بزرگسال سكته مغزی را تجربه خواهند كرد. فعال بودن (فعالیت بدنی) به كاهش این خطر كمك می‌كند.»، گفت: سلول‌های مغزی از خون، اكسیژن و مواد غذایی دریافت می‌كنند كه به هر دلیلی اگر خون رسانی بافت مغز مختل شود می‌گوییم سكته مغزی رخ داده است. این حالت ممكن است با بسته شدن رگ بر اساس ترومبوز در همان محل اتفاق افتد و یا لخته خونی از نقطه دیگری از بدن به رگ‌های مغزی برسد و كار خونرسانی به بافت مغز دچار اختلال شود.
وی افزود: اگر این ترومبوز یا لخته خونی در كمتر از 24 ساعت از بین برود، حمله‌ای گذرا یا سكته مغزی كوتاه نام می‌گیرد كه ممكن است بخشی از مغز را به مدت موقت از كار بیندازد و بخشی از عوارض هم با بیمار باقی بماند. از طرف دیگر ممكن است رگ‌های مغز پاره شود و خون بر مغز فشار وارد كند كه چندان شایع نیست، اما در صورت رخ دادن معمولا كشنده است. پس سكته مغزی به دلایلی رخ می‌دهد كه مرتبط با بسته شدن رگ‌های خونی مغز باشد.
وی با اشاره به نقش فشارخون بالا در بروز سكته‌های مغزی، اظهار كرد: فشارخون بالا به مرور زمان سبب ایجاد مشكل در خونرسانی به مغز می‌شود. سكته‌های مغزی از قبل فاقد علامت هستند و زمانی كه آغاز می‌شوند ممكن است فرد احساس بی‌حسی، ضعف ناگهانی، فلج شدن بخشی از بدن، اختلال در تكلم، كاهش درك كلامی، مشكل بلع، تاری دید، سردرد شدید و ناگهانی و... را تجربه كند.
وی افزود: بر اساس خوداظهاری‌های صورت گرفته از طرف مردم، استان‌های گلستان، البرز و چهارمحال و بختیاری بیشترین شیوع سكته‌های مغزی را داشتند.
مهدوی در پاسخ به سوالی درباره نقش كرونا در بروز سكته‌های مغزی، ادامه داد: از روزهای ابتدایی شروع بیماری اطلاعات ما دائما در حال تغییر است. اوایل شیوع بیماری مشكلات تنفسی ناشی از آن برای همه محرز بود، اما مدتی بعد سایر عوارض مانند مشكلات قلبی_عروقی، كلیوی و... هم نمود پیدا كرد. از طرف دیگر حتی ممكن است داروهایی كه برای مبتلایان به كرونا تجویز می‌شود، عارضه داشته باشند. بنابراین در حال حاضر نمی‌توان گفت تغییرات احتمالی در بروز موارد سكته مغزی نسبت به سالیان قبل به دلیل شیوع كرونا است؛ زیرا این موضوع زمان‌بر است.
وی در این خصوص تاكید كرد: بیشترین گروهی كه با شیوع بیماری كووید19 در معرض آسیب هستند، سالمندان‌اند؛ آنها بیشتر از سایرین به مشكلات قلب_عروقی مبتلا هستند و ممكن است علت اصلی فوت در زمان حاضر، كرونا باشد؛ اما نمی‌توان از نقش بیماری‌های زمینه‌ای آنها غافل بود. زمانی كه از بروز سكته‌های مغزی یا قلبی و یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای صحبت می‌كنیم كه ممكن است مرگ بر اثر آنها رخ داده باشد و باید به فاكتور مهمی مانند سن نیز توجه كنیم. جمعیت ما در حال حركت به سمت سالمندی است و سكته‌های مغزی و قلبی نیز در این بین می‌تواند افزایش پیدا كند. با حذف اثر سن در بروز سكته‌های مغزی و قلبی می‌توان به این نتیجه رسید كه نقش كرونا در بروز این سكته‌ها چه اندازه بوده است.
مهدوی افزود: بر اساس گزارش سیستم‌های مرگ در سال 1391 حدود 8 هزار نفر بر اثر سكته قلبی و 22 هزار نفر بر اثر سكته مغزی در كشور فوت كردند؛ پس از تقریبا هشت ماه كه ویروس وارد كشور شده است حدودا 30 هزارنفر بر اثر ابتلا به آن جان باخته‌اند كه مرگ بسیاری از آنها نیز به علت بیماری‌های زمینه‌ای بوده است. نكته مهم اینجاست كه حدودا نصف مرگ و میرها مربوط به سكته‌های مغزی و قلبی است؛ ولی كرونا سرانجام روزی به پایان خواهد رسید؛ درحالی كه بیماری‌های زمینه‌ای با ما هستند در حالی كه به اندازه كرونا برایمان ملموس نیست. سكته‌های قلبی و مغزی در صورتی كه قبل از 70 سالگی رخ دهد و منجر به مرگ شود به آن مرگ زودرس می‌گوییم.
وی با اشاره به كاهش آمار مرگ‌ومیر جاده‌ای در سال جاری، بیان كرد: این در حالی است كه در طول سالیان گذشته حوادث ترافیكی سومین علت مرگ‌ها بوده است و كرونا توانسته این موضوع را تحت تاثیر قرار دهد. بیماری‌های زمینه‌ای قلبی، عروقی، ریوی، دیابت و... مرگ و میر زیادی در سراسر جهان دارند و اهمیت پیشگیری از ابتلا به آنها مشخص است.
مهدوی ادامه داد: اصلاح شیوه زندگی و داشتن تغذیه سالم، فعالیت بدنی كافی و... برای سلامت فرد موثر است. در پاندمی كووید19 به مردم می‌گوییم قرنطینه شوند و همین سبب كاهش فعالیت بدنی آنها شده است، اما می‌توانند در خانه فعالیت كنند و یا در مكان‌های خلوت خارج از خانه پیاده‌روی كنند. بر همین اساس آذرماه امسال كمپینی برای فعالیت بدنی برگزار خواهیم كرد تا زندگی در كنار كرونا را یاد بگیریم.
وی در ادامه درباره میزان شیوع سكته‌های مغزی در زنان و مردان، گفت: درصد شیوع میان دو جنس چندان متفاوت نیست. همچنین شیوع بیماری میان مناطق روستایی و شهری تفاوت چندانی ندارد اما، در میان ثروتمندان و فقیران، كسانی كه وضعیت مالی بهتری داشتند كمتر دچار سكته مغزی شده‌اند.
وی افزود: بر اساس خوداظهاری‌های صورت گرفته از طرف مردم، استان‌های گلستان، البرز و چهارمحال و بختیاری بیشترین شیوع سكته‌های مغزی را داشتند.
مهدوی در خاتمه تاكید كرد: ساعات اولیه بروز علائم بسیار تعیین كننده هستند و هرچه سریع‌تر به بیمار رسیدگی شود، احتمال بروز عارضه طولانی مدت كاهش می‌یابد.
