شعار امسال انجمن جهانی آلزایمر مانند سال قبل "بیایید بدون شرم درباره بیماری آلزایمر صحبت كنیم" است.
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با اشاره به اینكه بیش از 50 میلیون نفر در جهان با دمانس زندگی میكنند، گفت: در ایران نیز هنوز آمار قطعی گرفته نشده، اما بر اساس آمار جهانی تخمین میزنیم بیش از 750 تا 800 هزار نفر فرد مبتلا به دمانس در كشور زندگی میكنند كه توجه به كیفیت زندگی آنها و مراقبان آنها امری ضروری است.
معصومه صالحی ، ضمن بیان اینكه شعار امسال انجمن جهانی آلزایمر مانند سال قبل "بیایید بدون شرم درباره بیماری آلزایمر صحبت كنیم" است، گفت: بیماری آلزایمر و انواع دمانس از بیماریهای غیرواگیری است كه با پیشرفت سن بیشترین مشكلات را برای خود فرد، مراقبین و جامعه پدید میآورد. علت انتخاب این شعار این است كه وقتی شرم از ابراز بیماری در تمام جوامع بویژه در كشورهای خاورمیانه وجود دارد، بیماری به راحتی تشخیص داده نمیشود و فرد مبتلا به آلزایمر خانه نشین شده و ارتباط اجتماعیاش به حداقل میرسد و مراقبین درجه یك این افراد نیز دچار مشكلاتی مانند افسردگیها خواهند شد.
وی افزود: اگر شرم از ابراز بیماری وجود نداشته باشد، میتوانیم بیماری را زودتر تشخیص دهیم. هر یك سال تشخیص زودهنگام سبب میشود پنج سال مشكلات ناشی از بیماری آلزایمر به تعویق افتد كه همین امر سبب میشود فرد زندگی با كیفیتتری را تجربه كند. باید بدانیم بیماری آلزایمر تنها بیماری یك فرد نیست بلكه با تاثیراتی كه بر جامعه دارد میتوان گفت بیماری یك جامعه است برای همین در آخرین مقالات علمی نیز به پیشگیری از ابتلا به آلزایمر تاكید شده است؛ زیرا با پیشگیری میتوان ابتلا به آلزایمر را تا 40 درصد كاهش داد.
تفاوت دمانس و آلزایمر
صالحی ادامه داد: دمانس و آلزایمر هر دو شامل اختلالات رفتاری، شناختی، از دست دادن حافظه كوتاه مدت و بلند مدت و ... هستند؛ اما نكته قابل توجه آن است كه باید میان بیماری آلزایمر و دمانس تفاوت قائل شویم. دمانس نوعی اختلال قابل برگشت در حافظه است كه به دلایل مختلفی نظیر كمكاری یا پركاری تیروئید، افسردگی، مصرف داروهای موثر بر روی مغز و... به وجود میآید. تشخیص و درمان به موقع دمانس میتواند به قابل برگشت بودن بیماری كمك شایانی كند، اما بروز بیماری آلزایمر غیرقابل برگشت بوده و درمان قطعی نیز ندارد، اما میتوانیم با درمان زودهنگام آن را تا حد زیادی كنترل كنیم و بروز اختلالات ثانویه بیماری را به تعویق اندازیم.
عوامل خطر آلزایمر
وی در تشریح موارد موثر در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، خاطرنشان كرد: داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن یكی از عوامل موثر در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر است. همچنین با توجه به افزایش آلودگیهای صوتی ممكن است در سالمندی اختلال در شنوایی پدید آید كه توصیه اكید ما استفاده از سمعك برای این دسته از سالمندان است تا بتوانند با سایرین ارتباط گرفته و منزوی نشوند. مراقبت و جلوگیری از ضربه به سر از بدو تولد امری مهم است؛ زیرا هر ضربه به سر از كودكی كه موجب بیهوشی كوتاه مدت شود، خطری برای ابتلا به آلزایمر در دوران سالمندی است. ابتلا به بیماریهایی نظیر فشارخون بالا، افزایش چربی خون و... پس از 40 سالگی میتواند خطری برای ابتلا به آلزایمر باشد، زیرا عدم درمان این بیماریهای مزمن حتی میتواند به عروق ریز مغزی آسیب برسانند.
وی با اشاره به تاثیر مصرف الكل در بروز آلزایمر، اظهار كرد: خوشبختانه این مورد در كشور ما نسبت به سایر نقاط جهان بسیار كمتر است. چاقی عامل موثر دیگری برای ابتلا به آلزایمر است كه با افزایش استفاده از غذاهای فست فود، چرب، عدم فعالیت جسمی و... بیش از گذشته دیده میشود. هرچقدر اندازه دور كمر افراد افزایش پیدا كند احتمال ابتلا به آلزایمر هم افزایش مییابد. بنابراین تاجایی كه ممكن است باید به تغذیه و فعالیت بدنی دقت شود. از سوی دیگر مصرف دخانیات نیز كه سبب مختل شدن خونرسانی در مغز میشود و عامل موثر دیگری برای ابتلا به دمانس و آلزایمر است.
صالحی با بیان اینكه احتمال افسردگی در سالمندی نسبت به دورههای دیگر زندگی افزایش مییابد، تصریح كرد: با فوت همسر، دور شدن فرزندان، تغییر محل زندگی و ... كه سبب تنهایی سالمند میشود، احتمال بروز آلزایمر قوت میگیرد. معمولا افراد پس از بازنشستگی نیز ممكن است به افسردگی مبتلا شوند كه توصیه اكید ما جذب این افراد در كارهای گروهی بویژه كارهای خیریه است تا فرد احساس رضایت از خود داشته و شاد شود. البته متاسفانه اكنون در بحران كووید 19 این فعالیتهای اجتماعی كاهش یافته است، اما سالمندان هم باید با دوستان و اطرافیانشان از طریق فضای مجازی در ارتباط باشند.
وی با تاكید بر اهمیت ورزش و فعالیت بدنی، گفت: با نهادینه شدن ورزش از كودكی تا سالمندی خونرسانی در سیستم بدن افزایش مییابد. روزی حداقل 20 دقیقه تا نیمساعت پیاده روی در حفظ سلامت موثر است. آلودگی هوا، داشتن قندخون بالا نیز عوامل موثر دیگر در بروز آلزایمر است.
هر 3 ثانیه در دنیا و هر 7 دقیقه در ایران؛ یك نفر دمانس می گیرد
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با بیان اینكه بیش از 50 میلیون نفر در جهان با دمانس زندگی میكنند، ادامه داد: در سال 2050 این عدد به 132 میلیون نفر خواهد رسید یعنی هر 3ثانیه در جهان یك نفر به دمانس مبتلا میشود. در ایران نیز هنوز آمار قطعی گرفته نشده اما بر اساس آمار جهانی تخمین میزنیم بیش از 750 تا 800 هزار نفر فرد مبتلا به دمانس در كشور زندگی میكنند. در ایران هر 7 دقیقه یك نفر به دمانس مبتلا میشود. با توجه به رشد جمعیت سالمند كشور این عدد هم رشد میكند، اما نباید فراموش كرد با پایبندی به نكات ذكر شده میتوان آمار ابتلا به آلزایمر را كاهش داد و سالمندان سالمی در جامعه داشت؛ این درحالی است كه میتوان جلوی هزینههای اضافی را گرفت؛ اكنون در دنیا بیش از 1.1 تریلیون دلار برای بیماری آلزایمر هزینه میشود و چه بهتر كه به فكر پیشگیری از دمانس باشیم.
سالمندان را جدی بگیرید
وی با اشاره به سند ملی بیماری دمانس، بیان كرد: با رونمایی از این سند بیش از گذشته به بیماری آلزایمر پرداخته میشود و آموزش، غربالگری و پیشگیری از آن در اولویت بیشتری قرار میگیرد. بر اساس غربالگری كه با سازمان بهزیستی انجام دادیم از 720 نفر مورد مطالعه حدود 285 نفر سالمندان مبتلا به افسردگی بودند و بین 8 تا 10 ابتلا به دمانس داشتیم كه عددی نزدیك به آمار جهانی بود.
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران تاكید كرد: توصیه اكید ما جدی گرفتن بیشتر سالمندان در خانهها است و در صورتی كه خانوادهها فكر میكنند احتیاج به راهنمایی بیشتر دارند میتوانند با انجمن آلزایمر ایران در ارتباط باشند.